32-ын тойргоос Хүнсний 4 дүгээр дэлгүүр хүртэлх 1.2 км явган хүний замыг байгалийн боржин чулуугаар шинэчилж буй. Тус бүтээн байгуулалтын талаар УБЗАА-ны Дугуйн ба явган хүний зам, тохижилтын хэлтсийн дарга Г.Билгүүнээс тодрууллаа.

32-ын тойргоос Хүнсний 4 дүгээр дэлгүүр хүртэлх явган хүний зам хэдэн хувийн гүйцэтгэлтэй үргэлжилж байна вэ?

32-ын тойргоос Хүнсний 4 дүгээр дэлгүүр хүртэл шинэчилж буй явган хүний замын ажил 2023 оны аравдугаар сард эхэлсэн. Нийт 1.2 км явган хүний зам буюу 7,000 ам метр талбайг шинэчилж байна. Өнгөт хавтангаар явган хүний зам хийхээр эвдрэл ихтэй, насжилт богино байгаа тул уг замыг байгалийн боржин чулуугаар хийж байгаа юм. Одоогоор ажлын явц 65 орчим хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Зарим хэсэгт газар чөлөөлөлт, орц гарцтай холбоотой асуудлууд үүсэж байгаа. Үүнд Тээврийн цагдаагийн алба, Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв, Нийслэлийн Замын хөгжлийн газартай хамтран газар дээр нь зөвшилцөж, зам дагуух аж ахуйн нэгжүүд болон явган зорчигчдыг хохироохгүйгээр шийдэл боловсруулж байна. Уг бүтээн байгуулалт амжилттай дуусвал төвийн гол магистрал явган хүний замуудыг байгалийн боржин чулуугаар шинэчилнэ.

Тухайн байршилд өмнө нь явган хүний зам байсан уу?

32-ын тойргоос Гандийн нэрэмжит Үйлдвэрлэл Урлалын сургууль хүртэл бараг явган хүний замгүй байсан. Сүхбаатар дүүргээс хэсэгчилсэн байдлаар зам хийсэн байсан бөгөөд хуучин замын материалыг дүүрэгт нь хүлээлгэж өгөөд 3 метр хүртэлх өргөнтэй явган хүний зам хийж байна. Өмнө нь 1.5-2 см зузаан хавтангаар зам хийдэг байсан бол энэ удаад Монголын хөрснөөс гаргаж авсан, 4 см хүртэлх зузаантай барзгар боржин чулууг ашиглаж байгаа. Тиймээс хөрс бэлтгэлийн ажлаа сайн хийж, насжилтыг уртасгаж байна. Өмнө нь дүүргээс хэсэгчилж хийсэн замууд аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын хашаа, шон, зар сурталчилгааны самбар, авто зогсоол зэргээс шалтгаалж 1-2 метрийн өргөнтэй байсан. Үүнийг боломжоор нь 3 метр хүртэл өргөтгөж байна.

Байгалийн боржин чулуун зам тавьснаар ямар давуу тал бий болох вэ?

Өмнө нь байгалийн боржин чулуугаар зам тавихдаа гадаргыг нь шатаагаагүйгээс үүдэн халтирах эрсдэл үүсдэг байсан. Энэ удаад сонгож буй чулууны гадаргад шатаалт хийж, зориулалтын төхөөрөмжөөр барзайлган, халтиргаа үүсэхээргүй болгож байгаа. Мөн замын хагаралгүй болж, дугуйт хэрэгсэлтэй иргэд зорчиход доргилт мэдрэгдэхгүй, замын насжилт уртасна.

Газар хөлдсөн үед уг бүтээн байгуулалт эхэлсэн. Тиймээс иргэдийн зүгээс газар гэсэхээр суулт өгч, хагарч цуурах вий гэсэн болгоомжлол байгаа. Тийм асуудал үүсэх үү?

7,000 ам метр талбайг дулааны улиралд шинэчилбэл хоёр сарын дотор дуусна. Бид 7,000 ам метр талбайн 60 хувь буюу 4,000 орчим ам метр талбайг 5-6 сарын хугацаанд хийж байна. Хүйтний улиралд явган хүний зам тавихдаа асар барьж, халаагч пуужин үлээлгэн, дулааны улиралд байгаа мэт нөхцөлийг бүрдүүлж хийсэн тул суулт өгөх асуудал гарахгүй. Гүйцэтгэгч байгууллагын хувьд энэ төрлийн асуудал гарвал өөрсдийн хөрөнгөөр засварлаж, улсыг хохиролгүй болгоно. Цаашид хэд хэдэн байршилд ийм бүтээн байгуулалт хийх учраас гүйцэтгэгч байгууллага хариуцлагатай ажиллана. Газар чөлөөлөлт, орц гарцтай холбоотой асуудал хурдан шийдэгдвэл тавдугаар сардаа багтаан ажлаа бүрэн дуусгана.

Т. Түвшин-Эрдэнэ